การจัดลำดับทีโอดี(TOD)ของอีอีซี

ฐาปนา บุณยประวิตร

นายกสมาคมการผังเมืองไทย

ผังร่างแผนแม่บทพัฒนาทีโอดีของที่ปรึกษา สนข.เสนอรูปแบบการพัฒนาพื้นที่ตามวิธีของญี่ปุ่น ซึ่งแบ่งการพัฒนาพื้นที่เป็น 3 ระดับ ได้แก่ เมืองขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก โดยในผังร่างของพื้นที่อีอีซีได้จัดให้เมืองพัทยาเป็นเมืองขนาดใหญ่

เครดิตภาพ https://goo2url.com/rxMyq

หากพิจารณาพื้นที่ทีโอดีตามผังร่างที่คณะที่ปรึกษานำเสนอ จะพบว่าสิ่งผิดปรกติอยู่สามประการ

ประการแรก การจัดลำดับให้พัทยาเป็นพื้นที่พัฒนาขนาดใหญ่เพียงพื้นที่เดียวอาจไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริง เมื่อเทียบจากกิจกรรมและมูลค่าเศรษฐกิจของพื้นที่ รวมทั้งโอกาสการพัฒนาในอนาคต เนื่องจากพื้นที่เศรษฐกิจขนาดใหญ่ของอีอีซีนั้น ยังมีเมืองแหลมฉบังและเมืองศรีราชาที่มีพื้นที่เศรษฐกิจขนาดใหญ่ นอกจากนั้น ยังมีพื้นที่เมืองบางแสนและพื้นที่ต่อเนื่องซึ่งเติบโตมากในอนาคต ไม่นับรวมพื้นที่โดยรอบท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา ซึ่งรัฐและเอกชนอยู่ระหว่างการเพิ่มปริมาณการลงทุน

ประการที่สอง การไม่ปรากฎชื่อของพื้นที่เศรษฐกิจศรีราชาและแหลมฉบังในผังร่าง ซึ่งตามข้อเท็จจริง บริเวณสถานีรถไฟศรีราชามีที่ดินของการรถไฟพร้อมพัฒนาอยู่จำนวนหนึ่ง ที่สำคัญคือ พื้นที่สองฝั่งในรัศมีไม่เกิน 3,200 เมตรที่เป็นรัศมีการพัฒนาพื้นที่ตามเกณฑ์ทีโอดีและ LEED-ND มีที่ดินของภาคเอกชนแปลงใหญ่ซึ่งพร้อมเข้าร่วมการพัฒนาหากรถไฟความเร็งสูงเปิดให้บริการ

ประการที่สาม การกำหนดพื้นที่พัฒนาที่มีระยะห่างจากสถานีมากกว่า 3,200 เมตรนั้น ในเชิงวิชาการนั้นจะสามารถเรียกพื้นที่ทีโอดีได้หรือไม่ เนื่องจากระยะบริการเบื้องต้นของทีโอดีกำหนดจากระยะการเดินถึงประมาณ 400 เมตรหรือสามารถเดินถึงใน 5 นาที หรือระยะการปั่นจักรยานรูปแบบที่เป็นกิจวัตรประมาณ 1,600 เมตร และระยะบริการเชื่อมต่อด้วยระบบขนส่งมวลชนรองที่ 3,200 เมตร

ข้อพิจารณาสามประการที่เห็นว่า ที่ปรึกษาจำเป็นจะต้องพิจารณาใหม่นั้น ข้อแรกและข้อที่สองมีความสำคัญสูงสุด เนื่องจากการจัดลำดับชั้นของเมืองส่งผลโดยตรงต่อการวางแผนลงทุนโครงสร้างพื้นฐานของภาครัฐ และยังเป็นปัจจัยกระทบทางตรงต่อการลงทุนทางเศรษฐกิจของกลุ่มธุรกิจขนาดใหญ่

สำหรับการเว้นไม่กล่าวถึงพื้นที่เศรษฐกิจที่มีอัตราการเติบโตสูงและมีขนาดเศรษฐกิจขนาดใหญ่กรณีของศรีราชาและแหลมฉบังนั้น หากที่ปรึกษาไม่ได้กำหนดไว้จะนับเป็นความผิดพลาดอย่างรุนแรง เนื่องจากพื้นที่สองบริเวณและพื้นต่อเนื่อง ปัจจุบันและในอนาคตได้รับการกำหนดจากหลายๆ แผนพัฒนาระดับชาติให้เป็นพื้นที่แห่งการลงทุนและการสร้างงานสำคัญของอีอีซี

อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ยังอยู่ระหว่างการศึกษา ที่ปรึกษายังสามารถปรับปรุงแก้ไขผังการพัฒนาได้ จึงอยากให้มีการทบทวนและจัดลำดับเมืองพร้อมพิจารณาตัวชี้วัดทางเศรษฐกิจปัจจุบันและในอนาคตเสียใหม่ เพื่อลดความเสียหายด้านโอกาสการลงทุนและการพัฒนาการสร้างงานและการจ้างงานในพื้นที่อีอีซีต่อไป